به همت اداره توسعه فرهنگ سلامت و شهرداری منطقه چهار با همکاری خیریه سلام وابسته به بیمارستان فوق تخصصی کودکان امام حسین (ع) اصفهان و با حضور پزشکان متخصص و فوق‌تخصص مرتبط با دیابت، اولین نشست از سلسله‌نشست‌های علمی سپهر سلامت با موضوع دیابت کودکان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری شهید یاران، مهین هاشمی‌پور در این نشست که در سالن اجتماعات خانه کرامت باغ غدیر برگزار شده بود، با اشاره به تأثیرات ورزش بر دیابت اظهار کرد: ورزش در بالابردن اعتمادبه‌نفس کودکان دیابتی بسیار مؤثر است و از نظر جسمانی نیز آنها را سالم می‌کند.

این فوق‌تخصص غدد اطفال ادامه داد: ورزش برای این کودکان میزان قند را کنترل می‌کند و چربی خون آنها پایین می‌آید و جلوی بیماری‌های قلبی عروقی را می‌گیرد.

وی با بیان اینکه این کودکان حتی ورزش‌های قهرمانی هم می‌توانند انجام دهند تأکید کرد: البته این کودکان نباید بیشتر از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنند و برای هر ۳۰ دقیقه اضافه باید کربوهیدرات مصرف کند و قند خونش هم بین ۹۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم درصد حفظ کند البته بهتر است ۱۵۹ تا ۲۵۰ حفظ کند و قبل از اینکه بخواهد ورزش کند یک یا دو بار قند خرد را چک کندو در طول ورزش اگر ورزشی که انجام می‌دهد طولانی است هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه یک‌بار باید قندش را چک کندو به یاد داشته باشد وقتی ورزش او تمام شود خطر افت قند خون هست و دو بار به فاصله دو ساعت باید قند آزمایش شود و سپس ۲۴ تا ۴۸ ساعت خانواده باید مواظب قند خون کودک خود باشند.

هاشمی‌پور ابراز کرد: در زمان ورزش بهتر است که انسولین را در شکم یا در ناحیه باسن بزنند و اگر قند کودکان در ۲۴ ساعت گذشته قبل از ۵۰ بوده نباید ورزش کند و اگر هنگام آغاز ورزش زیر ۹۰ بود، نباید ورزش کنند و اگر بالای ۲۵۰ است نباید ورزش کند و اگر فشارخون، مشکل چشمی و زخمی در پا دارد در ورزش اجازه می‌دهند و اگر بخواهد با زدن انسولین ورزش کند؛ یعنی وقتی انسولین زد بعد از یک ساعت ورزش کند باید چون می‌دانسته که می‌خواهد ورزش کند باید درصد دوزش را کمتر بزند و ورزش کند.

وی عنوان کرد: کلاً اگر بچه فعالیت ورزشی در سه ساعت اول بعد از مصرف طول باشد تقریباً دو واحد کربوهیدرات مصرف کند؛ ولی اگر بعد از سه ساعت باشد، یک واحد کربوهیدرات کافی است و اگر بخواهد قبل از ناهار ورزش کند باید انسولین نورپید دوزش را کم کنه و اگر بخواهد قبل از صبحانه ورزش کند انسولین صبح و ظهرش را باید کمتر بزند.

فوق‌تخصص غدد اطفال ادامه داد: بهتر است که در اصل ورزش نکند برای اینکه در شب قندش می‌افتد پایین و برایش خطرناک است، بنابراین ورزش هنگام عصر به بعد و در غروب خوب نیست و اگر هم عصر ورزش کرد باید لنتو شبش را کم کند و حتی شاید لازم باشد کربوهیدرات اضافه در شب را حتی کم کند.

وی در مورد حضور این کودکان در اردوهای دانش‌آموزی اظهار کرد: اگر بچه می‌خواهد به اردو برود، مرتب باید قندش را آزمایش کند و باید یک شیشه آب، انسولین، لن‌ست، آب‌قند و آب‌میوه و میوه خشک و عسل و تلفن خانواده‌اش را همراه داشته باشد و حتی چیزی باید در گردنش باشد که وی ورزش می‌کند.

هاشمی‌پور اضافه کرد: بهترین زمان برای ورزش این است که صبح ناشتا ورزش کند یا چهار ساعت بعد از تزریق انسولین ورزش کند و کلاً برای این که قندش پایین نیفتد بهتر است هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه یک‌بار اگر ورزشی که انجام می‌دهد طولانی است، قندش را چک کنید.

وی گفت: بهتر است که کودکتان میزان قند را در حین ورزش بنویسد و ۵۰ تا ۲۵۰ حفظ کند.

فوق‌تخصص غدد اطفال تأکید کرد: بعد از اینکه ورزش کرد حمام یا دوش آب گرم نگیرد؛ چون ممکن است میزان قند وی بیشتر پایین بیاید.

همچنین ندا مستوفی زاده در مورد قند هدف و اینکه میزان قند خون ناشتا برای بچه‌های که در سنین پایین یعنی زیر پنج سال هستند میزان قند خون ناشتا از ۱۰۰ تا ۱۵۰ در نظر گرفته می‌شود و در بچه‌های که در سنین بالاتری قرار دارند توصیه می‌شود قند خون آن‌ها بین ۸۰،۹۰ تا نهایتاً ۱۲۰ تا ۱۳۰ در نظر گرفته شود.

این فوق‌تخصص غدد اطفال با تأکید بر اینکه ما انتظار داریم بیماران دیابتی حداقل بین سه تا شش ماه یکبار حتماً به ما مراجعه داشته باشند گفت: وقتی به ما مراجعه کنند یک‌سری آزمایش‌های دوره‌ای مانند تیروئید را برای آن‌ها انجام می‌دهیم و مورد معاینه چشم قرار می‌گیرند و از نظرهای مختلف مورد ارزیابی‌های دوره‌ای قرار می‌گیرند و باید برای این ارزیابی‌ها حتماً نزد مشاوره و روان‌شناس هم بروند برای کنارآمدن با بیماری و کنترل رفتارهای خود بتواند درست رفتار کند.

وی در ادامه به این سؤال پاسخ داد که بیماری که دارای دیابت هست اگر هم‌زمان دچار بیماری دیگری بشود چه باید بکند؟ وی در پاسخ به این سؤال اظهار کرد: تنظیم قند در روزهای بیماری مخصوصاً برای بچه‌های که سن کمتری دارند ممکن است به هم بخورد و دچار افت قند شوند و در روزهای بیماری پدر و مادر باید قند خون فرزند خود را در فواصل بیشتری یعنی هر چهارتا ۶ ساعت یکبار چک کنند.

مستوفی زاده تأکید کرد: به‌هیچ‌وجه در دوران بیماری نباید مصرف انسولین قطع شود؛ بلکه باید میزان آن را تنظیم کنند و مایعات بیشتری که حاوی قند نباشند مصرف کنند.

میزان قند خون پایین در فردی که دیابت دارد زیر ۷۰ است و در نوع خفیف این گونه است که اگر فرد دیابتی در سنی باشد که از پس خود بر بیاید و در زمان افت قند نیازی به کمک دیگران ندارد می‌گوییم دچار افت قند خفیف شده است؛ ولی اگر فرد در این شرایط نیاز دارد که از فرد دیگری کمک بگیرد می‌گوییم این فرد دچار افت قند متوسط شده است.

وی با بیان اینکه طیف وسیعی از درمان‌های جدید برای بیماران دیابتی در حال انجام است گفت: در این زمینه یک سری داروهای خوراکی هستند که در حال آزمودن است و یک سری داروهای تزریقی نیز هست که بیشتر برای درمان دیابت نوع دو استفاده می‌شود، پیوند سلول‌های بنیادی و پیوند پانکراس و پیوند مصنوعی از روش‌های جدید درمان هستند.

در ادامه این نشست علمی مریم عارف گفت: دیابت در واقع این‌گونه که در جامعه مطرح می‌شود نیست و کسی که دیابت دارد می‌تواند همه‌گونه غذایی بخورد؛ ولی میزان آن باید تحت کنترل باشد و برنامه‌ریزی داشته باشد.

مشاور تغذیه و رژیم‌درمانی و مدرس دیابت ادامه داد: برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک رژیم غذایی خاصی وجود ندارد و هیچ محدودیت غذایی ندارند و تفاوتی با سایر افراد ندارد.

عارف دو اصل تنوع و تعادل را به‌عنوان پایه‌های تغذیه معرفی کرد و افزود: افراد و کودکان مبتلا به دیابت نیز باید به این دو اصل توجه داشته باشند و از تمام گروه‌های قضایی به تنوع و تعادل دریافت کنند و باتوجه‌به نیاز بدنشان و بر حسب نوع دیابت و سن خود تغذیه لازم را داشته باشند.

وی ابراز کرد تغذیه در پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش اساسی دارد و افرادی که مبتلا به دیابت هستند اگر وزن خود را تا هفت درصد کنترل کنند تا حد بسیار زیادی می‌توانند بیماری خود را کاهش داده و جلوی ابتلا به نوع دوم دیابت را بگیرند.

این کارشناس تغذیه تأکید کرد در مصرف مواد غذایی نان‌هایی که دارای سبوس هست مصرف شود و از گوشت‌های قرمز کمتر مصرف کنند.

در ادامه این نشست فاطمه ناظم‌الرعایا نیز با بیان اینکه بسیاری از مشکلات جسمی ما روی روان ما تأثیر می‌گذارد و بسیاری از مشکلات روانی ما بر جسم ما تأثیرگذار است گفت: به همین جهت خانواده‌های دیابتی به دلیل بیماری جسمی که فرزندانشان دارند به ما و امان روان‌شناس مراجعه می‌کنند تا راهنمایی‌های لازم را در زمینه چگونگی برخورد با این کودکان و نوجوانان به آنها داشته باشیم.

این دانشجوی دکترای روان‌شناسی بیان کرد: افرادی که با تاب‌آوری خواسته‌های خود را به تأخیر می‌اندازند زندگی موفق‌تری دارند و یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها مهارت حل مسئله است و کسانی که این توان را داشته باشند به‌راحتی می‌توانند مشکلات زندگی خود را حل کنند.

وی خطاب به مادران و کودکانی که دارای دیابت هستند گفت هر بیماری که برای فرد پیش می‌آید ایجاد شده تا چیزی به ما یاد بدهد و منجر به رشد ما خواهد شد و ما اگر پیام این درد را بفهمیم می‌توانیم آن را حل کنیم؛ اما اگر آن را نفهمیم رد ما تبدیل به رنج می‌شود و رنج طولانی است.

نظام الرعایا گفت: ما می‌توانیم از دیابت پلی به سمت موفقیت درست کنیم یا چاله‌ای درست کنیم و در عمق آن فرورویم و این انتخاب ماست که به آن به چه چشمی نگاه کنیم.

در ادامه این نشست نجمه قانع نیز با بیان اینکه از نوزدهم تا بیست و پنجم آبان‌ماه به‌عنوان هفته دیابت در نظر گرفته شده گفت: شعار هفته دیابت امسال این است که «با دیابت خوب زندگی کنیم» و ما نیز در آموزش‌هایی که داریم سعی می‌کنیم مسائلی را به افراد دیابتی به‌ویژه کودکان آموزش بدهیم که بتوانند خوب زندگی کنند.

وی تست قند خون برای فرد دیابتی را به‌مثابه چشم فرد دانست و گفت: فرد دیابتی باید اندازه‌گیری قند خون خود را داشته باشد و آن را یادداشت کند و وقتی به پزشک مراجعه می‌کند مهم‌ترین نکته این است که بتواند میزان قند خون خود را در ساعات مختلف به پزشک گزارش دهد.

خبرنگار: الهام خانی