🕊️ اخلاقی و اجتماعی
در بیانیه‌ای منتشرشده از سوی فرزندان شاهد کشور آمده است:

«خانواده شهدایی که ستون اصلی انقلاب‌اند، در حوزه امتیازات خودرویی نباید فراموش شوند. عدالت یعنی رفع نابرابری میان فرزندان شهدا و دیگر گروه‌های ایثارگری، نه ایجاد دیوار میان صاحبان یک ایثار.»

این بیانیه استنادی محکم دارد ـ به رهنمود امام خمینی(ره) و بیانات رهبر معظم انقلاب، مبنی بر اینکه “خانواده شهدا صاحبان اصلی این نظام‌اند و هیچ نهادی نباید آنان را فراموش کند.”

⚖️ مبانی حقوقی و عملی مطالبه خودرو
با وجود قوانین مصرح در «قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران»، سهمیه خودرو برای جانبازان و آزادگان تثبیت شده است؛ اما فرزندان شهدا فاقد سهمیه مستقل خودرویی‌اند، و این خلأ، مصداق روشن تبعیض ناروا در عدالت اجتماعی است.

فرزندان شهدا بارها تأکید کرده‌اند: «از دست دادن پدر در راه خدا، فقط غم نیست، فقدان پشتیبان مادی و معنوی است.»

بنابراین، عدالت اقتضا دارد سیاست‌های حمایتی به‌صورت ویژه و جبران‌کننده برای این قشر تعریف شود.

📊 جدول تطبیقی سهمیه خودرو در گروه‌های ایثارگری
گروه ایثارگر وضعیت عمومی امتیاز خودرو ملاحظات اصلی
جانبازان دارای سهمیه مشخص و درصدمحور بهره‌مندی بر مبنای درصد جانبازی
آزادگان دارای سهمیه محدود بر اساس مدت اسارت و شرایط جسمی
فرزندان شهدا ✅ فاقد سهمیه مستقل فقط در طرح‌های مقطعی بنیاد لحاظ شده و فاقد سهمیه پایدار
فرزندان شهدا، به‌رغم جایگاه برتر در سلسله مراتب ایثار، در ساختار فعلی آیین‌نامه‌ها عملاً در انتهای جدول برخورداری قرار گرفته‌اند؛ در حالی که آنان بار اصلی فقدان پدر شهید را مادام‌العمر تحمل کرده‌اند.

🚗 پیشنهادهای اجرایی و عددی
مطالبات فرزندان شاهد صریح و شفاف است و در جلسات مشورتی با کارشناسان تنظیم شده است:

تخصیص سهمیه مستقل برابر با تولید یا عرضه سالانه خودروهای داخلی و وارداتی، مخصوص فرزندان شاهد، با نظارت بنیاد شهید و ثبت در سامانه وزارت صمت.
اولویت خرید و بهره‌مندی از تسهیلات ایثارگری در سامانه یکپارچه فروش خودرو برای فرزندان شهدا به‌صورت جداگانه از جانبازان و آزادگان.
معافیت یا تخفیف حداقل در تعرفه واردات خودروهای خارجی ویژه فرزندان شاهد، با ضمانت بنیاد شهید به‌عنوان نهاد متولی.
تشکیل کارگروه مشترک سه‌جانبه (بنیاد شهید، وزارت صمت، کمیسیون اجتماعی مجلس) به‌منظور تدوین دستورالعمل واحد و دائمی.
در صورت مغایرت یا خلأ در قانون موجود، ارائه لایحه دو فوریتی اصلاحی توسط دولت با قید «الزام عدالت ایثارگری» جهت تصویب در مجلس.
💰 پشتوانه مالی و توجیه اقتصادی
بررسی کارشناسی نشان می‌دهد اجرای این پیشنهاد، بار مالی سنگینی بر بودجه عمومی ندارد، زیرا تسهیلات خودرویی از طریق سهمیه عرضه و نه برداشت نقدی از بودجه عمومی تأمین می‌شود.

افزون بر این، باتوجه‌به نقش اقتصادی و عملیاتی خودرو برای فرزندان شهدا ـ‌در اشتغال، ایاب‌وذهاب، خدمات و معیشت‌ـ می‌تواند منجر به افزایش مشارکت اجتماعی و مالیات‌پذیری بیشتر این قشر شود.

به تعبیر کارشناسان عدالت اجتماعی، «احیای سهمیه خودرویی فرزندان شهدا، هزینه نیست؛ بازگشت سرمایه اجتماعی است.»

⚖️ مبانی ارزشی و اجتماعی مطالبه
بر اساس دیدگاه امام خمینی(ره):

«خانواده شهدا صاحب‌حق‌اند، نه طلبکار از انقلاب؛ ما بدهکار آنانیم.»

و مطابق فرمایش مقام معظم رهبری(مدظله):

«زبان، کفایتِ سپاسگزاری از ایثار را ندارد؛

باید قانون و تصمیم، اداکنندهٔ آن باشد.»

از همین رو، بی‌توجهی به حق فرزندان شهدا در سهمیه خودرو، بی‌توجهی به یک اصل عقیدتی است؛ نه صرفاً یک مطالبه صنفی یا اقتصادی.

📍 تحلیل اجتماعی و بازخوردها
در فضای عمومی جامعه، بخش بزرگی از فرزندان شهدا از مشارکت فعال اقتصادی محروم‌اند. نداشتن سهمیه خودرو مانعی در مسیر اشتغال، تردد بین‌شهری و حضور در عرصه‌های فرهنگی و کارآفرینی شده است.

در بسیاری از استان‌ها به‌سبب ضعف شبکه حمل‌ونقل و هزینه‌های بالا، خودرو نه «امتیاز رفاهی»، بلکه نیاز معیشتی و شغلی محسوب می‌شود.

دولت می‌تواند با تخصیص سهمیه عادلانه، علاوه بر احیای اعتماد اجتماعی خانواده‌های شهدا، شاخص رضایت ایثارگری را که در سال‌های اخیر افت کرده، به‌طور ملموس ارتقا دهد.

🏛️ مسئولیت مجلس و کمیسیون اجتماعی
کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی موظف است ضمن همکاری با بنیاد شهید و سازمان برنامه‌وبودجه، نظام امتیازات ایثارگری را بازنگری و جایگاه قانونی فرزندان شهدا را در سطوح تسهیلات رفاهی (از جمله خودرو) تثبیت کند.

این اقدام باید در چارچوب نظارت بر حسن اجرای قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران انجام شود.

در متن بیانیه تصریح شده:

«عدم تخصیص سهمیه خودرو به فرزندان شهدا، نقض غرض قانون جامع ایثارگران و عدول از فلسفه آن است.»

⚜️ جمع‌بندی نهایی
فرزندان شهدا در بیانیه خود آورده‌اند:

«عدالت اجتماعی یک وعده نیست؛ تکلیف شرعی و ملی است. ما صاحبان خونیم نه مهمان نظام. تا تحقق کامل عدالت

اکنون نگاه جامعه فرزندان شاهد به دولت و مجلس دوخته شده تا عدالت را از کلام به اقدام تبدیل کنند.

دولت وفاق ملی پزشکیان، اگر خود را وارث گفتمان مردم‌محوری می‌داند، باید در عمل ثابت کند عدالت از پاستور آغاز می‌شود و در زندگی فرزند شهید به بار می‌نشیند.

مهرماه ۱۴۰۴

✍ پایگاه خبری شهید یاران