نیل به سعادت با احسان ماندگار

احسان و نیکوکاری، از آغاز خلقت بشر تاکنون موردتوجه آحاد مردم با هر نظر و عقیده‌ای بوده و هست. انسان‌های نیک‌اندیش در همۀ عصرها و نسل‌ها، به‌عناوین‌مختلف و بر اساس توان مادی و معنوی خود، این امر انسانی و خداپسندانه را در دستور کار خود قرار داده‌اند.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری شهید یاران؛ احسان، یاری و نیکوکاری از نظر عرف، عقل و شرع امری پسندیده است و از اهمیت و جایگاه ارزشمندی در بین رفتارهای اجتماعی برخوردار است.

از دیدگاه قرآن کریم، یکی از مهم‌ترین ابزارهای تکاملی بشر به شمار می‌رود و موجب می‌شود تا انسان به جایگاهی برسد که شایسته مقام انسانیت، کرامت و شرافت اوست که به‌عنوان اشرف مخلوقات انتخاب و به کائنات معرفی شده است.

از آن‌جایی که بشردوست دارد تا به هر شکلی شده برای خود در جامعه احترام کسب کند و از جایگاه و اعتبار اجتماعی خاص و درخوری برخوردار گردد و هم به سبب گرایش طبیعی به کمال و دوری از نقص، احسان را راهی به‌سوی کمال و دوری از نقص بر می‌شمارد و به احسان به‌عنوان یکی از آسان‌ترین و مهم‌ترین ابزارهای دستیابی به آن می‌نگرد، براین‌اساس به احسان و نیکوکاری و کارهای پسندیده رو می‌آورد.

با این‌همه برای ترغیب و تشویق مردم به احسان و نیکوکاری، خداوند در آیات بسیاری با بیان آثار و نقش آن در زندگی دنیوی و اخروی بشر و همچنین پاداش‌هایی که برای آن در نظر گرفته می‌شود، می‌کوشد تا راه و روش مردم را به این سو گرایش دهد.

نباید صاحبان ثروت و نعمت درباره خویشاوندان خود و در حق مسکینان و مهاجران راه خدا از بخشش و انفاق کوتاهی کنند، بلکه باید با خَلقْ عفو و صلح پیشه کنند و از بدی‏ها آسان درگذرند. آیا دوست نمی‌دارید که خدا هم در حق شما مغفرت و احسان کند که خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.

بدین ترتیب مفهوم آن گستره وسیعی را در بر می‌گیرد. نیکی ریشه در سرشت و فطرت الهی آدمی دارد. نیکوکاری بهره‏ای ماندنی و غنیمتی پایدار است. نیکی به دیگران اصل و محور همه خوبی‌هاست. دژ استوار و زکات نعمت‌هاست. بالاترین زراعت و سودآورترین سرمایه که ضرر در آن راه ندارد، لبیک گفتن به نیروی ذاتی و درونی است؛ زیرا تمایل به‌خوبی و انجام‌دادن کارهای نیک از جمله ویژگی‏هایی است که خداوند حکیم در نهاد انسان قرار داده است. نیکی‌کردن پاسخ‌گفتن به ندای «اللّه» است؛ خداوندی که هیچ عملی را بی‏جواب نمی‏گذارد و بارها نیکوکاران را وعده داده است که پاداش نیکی را در دنیا و آخرت ضایع نمی‌کند.

احسان مانند نیروی مغناطیسی است که جاذبه قوی آن، سرسخت‌ترین انسان‏‌ها را به سمت خود می‏‌کشاند. نیکی به‌واسطه نیروی خارق‌العاده‌اش، نور صفا و صمیمیّت را بر قلب‌های تیره‌وتار می‌تاباند. دل‌های سخت و سنگی در آسیاب مهر و مودت نیکوکاری خرد می‌‏شوند

احسان، پیوند دوستی و رفاقت را مستحکم می‌سازد و علایق و وابستگی‌‏های عاطفی را پررنگ‏تر می‌کند.

احسان و نیکوکاری، از آغاز خلقت بشر تاکنون موردتوجه آحاد مردم با هر نظر و عقیده‌ای بوده و هست. انسان‌های نیک‌اندیش در همۀ عصرها و نسل‌ها، به‌عناوین‌مختلف و بر اساس توان مادی و معنوی خود، این امر انسانی و خداپسندانه را در دستور کار خود قرار داده‌اند؛ چرا که احسان و نیکوکاری و گسترش آن در جامعه از نیرومندترین عواملی است که مردم را به استفادۀ بهینه از نعمت‌های الهی هدایت می‌کند.

در این مقاله، هدف آن است که از دیدگاه قرآن و روایات به بررسی پیامدهای دنیوی و اخروی احسان و نیکوکاری بپردازیم؛ از جملۀ این آثار می‌توان به عدالت اجتماعی، رفع فقر و گرفتاری، پیوند قلوب، امدادهای غیبی، پیشگیری از مرگ بد، خشنودی خدا، گشایش در روزی، اصلاح امور دنیوی، آمرزش خطا و حیات طیبه اشاره کرد. در کنار احسان و عدالت، انفاق و صدقه نیز همواره مورد عنایت قرآن و معصومین (علیهم‌السلام) قرار گرفته است؛ چرا که در آن نیز برکات فراوان نهفته است.

در ادامه، باید یادآور عواقب ترک این اعمال خداپسندانه هم باشیم. نمونه‌ای از این پیامدها، گرفتار شدن در عذاب دردناک الهی، محرومیت از رحمت و فیض باری‌تعالی و باطل شدن اعمال است. قطعاً توجّه به آموزه‌های دینی و شرع مقدس، سعادت اخروی اهل احسان و انفاق، عمل صالح و بخشش را در پی خواهد داشت