نقش مجالس مذهبی در گرایش کودکان و نوجوانان به این مجالس

کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی با بیان اینکه برای ایجاد انگیزه و گرایش کودکان و نوجوانان به مجالس مذهبی علاوه بر نقش حمایتی والدین، نقش مجالس و برنامه‌های آن‌ها نیز بسیار حائز اهمیت است، گفت: نمی‌توان انتظار داشت که کودکان و نوجوانان به مجالس بیایند ولی مجالس و مراسم مذهبی فاکتورهای لازم در گرایش‌سازی و انگیزه‌سازی را نداشته باشد.

حجت‌الاسلام محسن دهقانی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری شهید یاران، با اشاره به مهم‌ترین نکاتی که باید مسئولان جلسه‌های مذهبی رعایت کنند و حتی والدین در انتخاب مجالس برای رفتن دقت کنند، اظهار کرد: اینکه مجلس و مراسم دارای فضای فیزیکی مناسب باشد و برای فرزند جای حرکت و بازی و دویدن داشته باشد، بسیار حائز اهمیت است.

کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی در مورد فضای فیزیکی جلسات اذعان کرد: این فضا باید به نحوی باشد که فرزند بتواند به‌راحتی رفت‌وآمد کند و اگر همه افراد تنیده به هم نشسته باشند و رفت‌وآمد در آن جلسه به‌سختی باشد، این‌گونه جلسات برای کودکان و نوجوانان جذاب نیست.

وی اضافه کرد: اگر این فضا مناسب نباشد فرزندان برای آب‌خوردن، دستشویی‌کردن، تحرک و بازی دچار مشکل می‌شوند مخصوصاً بچه‌هایی که دارای تیپ شخصیتی برون‌گرا هستند که نمی‌توانند به مدت طولانی در یکجا بنشینند.

*دقت در زمان جلسات

وی در ادامه به‌دقت در زمان جلسا؛ اشاره کرد و تصریح کرد: زمان جلسه از چند جهت مهم است: یکی آنکه طولانی نباشد و دیگر آنکه تا دیرهنگام از شب نباشد که هم والدین و هم فرزندان نظم خوابشان به هم بریزد مخصوصاً در ایام تحصیل دچار مشکل شوند.

دهقانی با اشاره به فضاسازی این جلسات گفت: فضاسازی جلسات دلگیر نباشد؛ سیاه‌پوش کردن کل فضا کار علمی و جذاب و مناسبی نیست.

کارشناس مرکز ملی پاسخگویی افزود: باید به‌گونه‌ای جلسات را تزیین کرد که سبب ایجاد روحیه نشاط باشد، سیاه‌پوش کردن کامل سبب کدری و خستگی زودهنگام می‌شود.

وی پذیرایی در جلسات را نیز بسیار مهم تلقی کرد و گفت: دادن نوشیدنی و خوراکی از موارد جذاب برای کودکان و نوجوانان به‌حساب می‌آید و همچنین نظم جلسات بسیار مهم است. اگر ساعت شروع و اتمام مشخص باشد، والدین می‌توانند به فرزندانشان بگویند چه زمانی جلسه تمام می‌شود و دچار بدقولی نخواهند شد.

*استقبال و توزیع مسئولیت‌ها بین کودکان

حجت‌الاسلام دهقانی امکان و استقبال از توزیع مسئولیت برای بچه‌ها را نیز بسیار بااهمیت بیان کرد و افزود: باید بر اساس توان و سن و علاقه بچه‌ها به آنها مسئولیت داده شود و این منحصر به بچه‌های مشخص نباشد. گاهی خود مسئولین پیش‌قدم شوند و به بچه‌های دیگر بگویند آیا علاقه دارند کمک کنند.

کارشناس مسائل دینی رفتار و برخورد اعضای جلسه چه مسئولان و چه شرکت‌کنندگان را نیز مورد اهمیت دانست و گفت باید این رفتارها محترمانه باشد و نظارت مسئولانه و محترمانه وجود داشته باشد؛ ولی از توهین و تحقیر خبری نباشد.

*کلمات ممنوعه برای کودکان

وی تصریح کرد: از گفتن کلماتی مثل اینجا مسجد است، اینجا روضه است، خجالت بکش، بشین، ندو، جای بازی نیست، به‌شدت پرهیز شود و بجای این جملات و کلمات از عباراتی مثل: بیا، پسرم، دخترم و تکنیک‌هایی همچون: حواس‌پرتی، جایگزینی، مشارکت فعال برای کنترل بچه‌ها استفاده شود.

وی به اهمیت سیستم صوت و تهویه هوا نیز اشاره کرد و اذعان داشت: صدای سیستم صوتی بیش از حد بلند نباشد و سیستم تهویه هوا و گرمی و سردی جلسات و تمیزی و مرتب بودن و نظافت و روشنایی مناسب جلسات نیز بسیار نقش‌آفرین است.

این کارشناس داشتن دستشویی مناسب و تمیز را نیز از مواردی دانست که باید به آن توجه کرد. زیرا گاهی برای خانواده و رفتن بچه‌ها به دستشویی مشکلاتی از قبیل بوی زیاد، جمع‌شدن آب، تمیز نبودن و سایر موارد دیگر ایجاد می‌شود.

*کودکان را نباید از فضای جلسات جدا کرد

وی همراهی والدین و فرزندان توأمان با همدیگر در جلسه و مراسم را بسیار بااهمیت تلقی کرد و تأکید کرد: مجالسی که در کنار جلسه اصلی، فضایی را به‌عنوان مهدکودک دائر می‌کنند و فرزندان را از والدین و جلسه اصلی جدا می‌کنند این کار به‌صورت کامل مناسب نیست.

حجت‌الاسلام دهقانی ادامه داد: فرزندان باید در جلسه اصلی باشند و مشاهده‌گر رفتار و حرکات و گریه و شادی والدین در جلسه باشند. مخصوصاً کودکان ۷ تا ۱۱ سال که سن تلقین‌پذیری و تقلیدگری آنها است.

وی افزود: فرزندان باید حس خوب از این جلسات دریافت کنند نه آنکه با ورود به مهدکودک، بازی و سرگرمی تنها را تجربه نمایند.

حجت‌الاسلام دهقانی تأکید کرد: وجود فضایی برای قصه‌خوانی یا نوحه‌خوانی مخصوص کودکان در یک ساعت کوتاه آن‌هم به هنگام سخنرانی جلسه اصلی مانعی ندارد؛ ولی اینکه تمام طول جلسه اصلی، فرزندان از والدین خود جدا باشند، زمینه الفت و انگیزه‌سازی برای گرایش به جلسات مذهبی را ایجاد نمی‌نماید و تنها جلسات را به‌عنوان جایی برای بودن با کودکان و بازی معنا خواهد کرد.

وی افزود: از طرفی، والدین و بزرگ‌ترها نیز باید تحمل و صبر خود را بالا ببرند و بازیگوشی و سروصدای بچه‌ها را عامل مزاحم تلقی نکنند و با روش‌های جایگزینی و مشارکت و حواس‌پرتی اجازه حضور در جلسه اصلی مراسم مذهبی را فراهم کنند. بودن در کنار والدین و دیدن گریه والدین به هنگام روضه یا سینه‌زدن خاطره سازی زیبایی را در ذهن کودک ایجاد می‌کند.
خبرنگار: الهام خانی