چین به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری و اقتصاد جهان، در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری در زمینه هوش مصنوعی انجام داده است. با توجه به جمعیت بسیار بالای چین و همچنین پتانسیل های فراوان این کشور در زمینه تحقیق و توسعه، شرکت‌های فناوری چینی موفق به ارائه راه حل های هوشمند در بسیاری از زمینه های مختلف شده‌اند.

این کشور در سال ۲۰۱۷، برنامه بلند پروازانه ای را برای توسعه داخلی فناوری هوش مصنوعی با هدف تبدیل شدن به مرکز اصلی نوآوری هوش مصنوعی در جهان تا سال ۲۰۳۰ معرفی کرد. چین قصد دارد هوش مصنوعی را در بسیاری از حوزه های تولیداتی و دفاعی گسترش دهد. این کشور امروزه رتبه دوم جهانی را در هوش مصنوعی دارد، اگرچه هنوز باید بر چالش‌های بزرگ، به ویژه از نظر استعداد و تولید نیمه‌هادی‌های بسیار پیچیده، غلبه کند.

از جمله پروژه های برجسته هوش مصنوعی در چین می توان به پروژه «سلامتی هوشمند»، «شهر هوشمند» و «خودروهای هوشمند» اشاره کرد که هدف آن‌ها بهبود کیفیت زندگی شهروندان است.

همچنین، شرکت های فناوری چینی مانند بایدو، تنسنت، هواوی و علی بابا به عنوان بزرگترین شرکت های فناوری چینی در حوزه هوش مصنوعی شناخته شده‌اند. این شرکت‌ها از طریق تحقیق و توسعه و همکاری با دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی روی پروژه‌هایی درمورد بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها کار می‌کنند.

پیشرفت چین در زمینه هوش مصنوعی

چین پس از اعلام استراتژی هوش مصنوعی خود (سال ۲۰۱۷) در سال ۲۰۲۰ رتبه اول جهانی را از نظر تعداد مقالات تحقیقاتی در مورد هوش مصنوعی و تعداد پتنت های مرتبط با آن کسب کرده است. پیشرفت سریع چین در زمینه هوش مصنوعی نیز به دلیل وسعت بازار داخلی این کشور بود.

کنگره آمریکا به دلیل ترس از پیشرفت چین در زمینه هوش مصنوعی در سال ۲۰۱۸ کمیسیون امنیت ملی در این زمینه تاسیس کرد. گزارش نهایی این کمیسیون که در مارس ۲۰۲۱ منتشر شد، زنگ خطر را به صدا درآورد. پیشرفت چین در زمینه هوش مصنوعی باعث شد که برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم، برتری تکنولوژیک آمریکا ( ستون فقرات قدرت اقتصادی و نظامی آن) در معرض تهدید قرار بگیرد.

برنامه هوش مصنوعی چین با وجود پیشی گرفتن سریع از رقبای خود، با مشکلاتی نیز مواجه است: برخی ادعا می کنند که چین هنوز در تحقیقات خود فاقد اصالت و خلاقیت است و به طور کلی از محیط تحقیقاتی در چین انتقاد می کنند. این کشور در تلاش است تا با ترویج آموزش هوش مصنوعی بر کمبود استعدادهای هوش مصنوعی داخلی خود غلبه کند و از سال ۲۰۱۴ برنامه های مختلفی را برای کاهش اتکای خود به نیمه‌رساناهای پیشرفته خارجی(تامین‌کننده انرژی هوش مصنوعی هستند) و افزایش کیفیت تولید داخلی خود راه اندازی کرده است.

کاربرد عملی هوش مصنوعی در چین

چین معتقد است که هوش مصنوعی از طریق ردیابی افراد آلوده، پیش‌بینی روند آلودگی و کمک آن به از سرگیری فعالیت‌های تجاری، سهم عمده‌ای در سرکوب کووید-۱۹ در طول همه‌گیری داشته است. هوش مصنوعی در چین، برای اهداف مختلف تجاری (مانند خرید آنلاین) و در صنعت با تمرکز بر ارتقای اتوماسیون استفاده می‌شود.

در عین حال، موسسه مطالعات چین مرکاتور(مریکس) تأکید می‌کند که به دلیل نوآوری‌های فنی، پیشرفت قابل‌توجهی در نظارت آنلاین و پوشش نظارت با استفاده از دوربین تقریباً در سراسر این کشور و همچنین آزمایش هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ، به‌ویژه در بخش امنیت عمومی شهری حاصل شده است. این نگرانی‌ها توسط سازمان‌هایی مانند دیده‌بان حقوق بشر مطرح شد که چین نه تنها بر استفاده از این تکنیک‌های نظارتی در سین‌کیانگ تأکید کرده‌، بلکه آن‌ها را به خارج از این کشور(به عنوان مثال اکوادور) نیز فرستاده است.

برنامه هوش مصنوعی ۲۰۱۷ چین ترویج کاربرد بیشتر هوش مصنوعی در زمینه ایمنی عمومی و همچنین توسعه ساخت سیستم‌های نظارت بر اطلاعات عمومی و هشدار اولیه و سیستم های کنترلی را از جمله اهداف خود دانسته است.

 برخی از تحلیلگران، به طور فزاینده ای در مورد استفاده از هوش مصنوعی برای اهداف نظامی نگران هستند زیرا ممکن است سیستم‌های نظامی مجهز به هوش مصنوعی توازن قوای نظامی را با دادن قدرتی فراگیر به یک طرف تغییر دهند به طوری‌که دیگران نتوانند از خود دفاع کنند.

همانطور که در جلسه کمیسیون بازنگری اقتصادی و امنیتی آمریکا و چین در سال ۲۰۱۹ مشاهده شد، رهبران چین روی دستیابی به پیشرفت‌هایی در فناوری‌های اصلی و حیاتی مانند هوش مصنوعی تمرکز کرده‌اند. با توجه به افزایش سریع هزینه های نظامی چین، این امر می تواند به یک مسابقه تسلیحاتی به ویژه بین این کشور و آمریکا منجر شود.

گرگوری سی آلن، رئیس مرکز هوش مصنوعی وزارت دفاع ایالات متحده، اشاره کرده، چین به شدت در حال ترویج تحقیقات در زمینه استفاده نظامی از هوش مصنوعی است. وی همچنین تاکید کرد که برخی از مقامات چینی به دنبال همکاری بین‌المللی بیشتر در زمینه هنجارهای هوش مصنوعی بوده‌اند و حتی مذاکرات کنترل تسلیحات را با تمرکز بر تأثیر بالقوه هوش مصنوعی پیش‌بینی کرده‌اند. یکی از نمونه‌های ابتکاری که به دنبال ترویج چنین هنجاری در هوش مصنوعی است، کمپین توقف ربات‌های قاتل است که توسط دیده‌بان حقوق بشر بنیان‌گذاری شد. در این چارچوب، چین تنها موافقت کرده است که از این ربات ها استفاده نکند (اما مخالفتی با تولید آنها ندارد).

معرفی شرکت های چینی که در زمینه هوش مصنوعی کار می کنند

چین در سال‌های اخیر در زمینه های مختلفی از جمله تشخیص تصاویر، ترجمه ماشینی، پردازش زبان طبیعی، خودران‌سازی و رباتیک پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. در ادامه برخی از آن ها را نام می بریم:

تشخیص تصویر: چین در زمینه تشخیص تصاویر و شناسایی اشیاء، چهره و حتی شناسایی بیماری‌های پوستی به کمک هوش مصنوعی پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. برای مثال، شرکت چینی سنس تایم به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های هوش مصنوعی جهان، در زمینه تشخیص چهره و شناسایی افراد در تصاویر، بهبود موتورهای جستجو و مسائل مربوط به امنیت فعالیت می‌کند.

ترجمه ماشینی: شرکت چینی آیفلایتک به عنوان یکی از پیشگامان ترجمه ماشینی، از تکنولوژی هوش مصنوعی برای ترجمه متون و گفتار در زمینه‌های مختلف استفاده می‌کند.

 پردازش زبان طبیعی: شرکت بایدو یکی از شرکت‌های بزرگ چینی در زمینه پردازش زبان طبیعی است که از تکنولوژی هوش مصنوعی برای تولید محتوا، سامانه‌های خبری و پاسخ به سوالات کاربران استفاده می‌کند.

خودران‌سازی: شرکت Pony.ai در زمینه خودران‌سازی فعالیت می‌کند و از تکنولوژی هوش مصنوعی برای پردازش داده‌های حسگری استفاده می‌کند.

همچنین چین در زمینه پردازش داده‌های حجیم، به کمک هوش مصنوعی، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. شرکت هواوی با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی، به کمک پردازش داده‌های حجیم و بهبود سرعت شبکه‌های ارتباطی فعالیت می‌کند.

چین همچنین نخستین کشوری بود که در سال ۲۰۱۹، یک دستگاه کامپیوتر کوانتومی عملیاتی را راه‌اندازی کرد. این کامپیوتر، به نام Jiuzhang، می‌توانست عملیات‌های پیچیده‌ای را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهد و نشان دهنده پیشرفت چشم‌گیر چین در زمینه هوش مصنوعی بود.

لازم به ذکر است که این کشور به دلیل پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه هوش مصنوعی، به یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده این تکنولوژی در جهان تبدیل شده است.

با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر این کشور در زمینه هوش مصنوعی، می‌توان نتیجه گرفت که چین به شدت به توسعه و پیشرفت در این حوزه علاقه‌مند است. سیاست‌های این کشور در زمینه هوش مصنوعی، از جمله سرمایه‌گذاری و حمایت دولتی، تحقیق و توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی، ترویج تکنولوژی های مرتبط با آن در جامعه و آموزش آن به دانشجویان و پژوهشگران است.

با این حال، برخی نگرانی‌ها و انتقادات وجود دارد که این کشور ممکن است از توانایی‌های هوش مصنوعی خود در نظارت و کنترل شهروندان و دولت‌ها به صورت قانونی و غیرقانونی استفاده کند. بیشتر این موارد از ادعاهای آمریکایی ها سرچشمه گرفته که به دلیل تنش های اخیر این دو کشور و رقابت تنگاتنگ چین با آمریکا در زمینه تکنولوژی است. از طرف دیگر بسیاری از کشورها و سازمان‌ها به دنبال تعامل و همکاری با چین در زمینه هوش مصنوعی هستند، اما در عین حال به دنبال حفظ حریم خصوصی و کنترل شفافیت در استفاده از این تکنولوژی هستند.