از مسیر خیابان شیرازی وارد حرم می شویم، به صحن انقلاب که می‌رسیم، گوشه صحن، سمت راست، پله‌ها را یکی یکی بالا می‌رویم و به آسایشگاه بزرگ کفشداران می‌رسیم. سفره‌ای بزرگ و طویل گسترده شده است و خادمان کفشداری کشیک یک، گرداگرد این سفره به کار نشسته‌اند. اغلب سپیدمو هستند و معلوم است سال‌ها تجربه خدمت در این دستگاه پربرکت را دارند.

در بدو ورود، عبارت بزرگی روی بنری سبز رنگ جلب توجه می‌کند، «السلام علیک یا کریم اهل بیت»

تکاپو برای بسته‌های هدیه

نور ملایم خورشید از بخشی از سقف شیشه و چند لایه آسایشگاه به داخل رسیده و با حسی از آرامش توأم شده است. روی سفره‌ها، بسته‌های پلاستیکی بزرگ نبات شاخه قرار دارد، هر دو متر یک بسته بزرگ. شاخه‌های بلند نبات، به دو تا سه تکه تقسیم می‌شود و به همراه برگه چاپی مزین به تصویر گنبد و بارگاه رضوی و عبارت «هدیه خادمان کشیک اول کفشداری حرم» داخل بسته‌های پلاستیکی کوچکی قرار می‌گیرد. در فاصله‌هایی مشخص میان فضای نشستن خادمان نیز لاله‌های کریستال با شمع‌های روشن قرار دارد.

آسایشگاه لحظه‌ای از تکاپوی خادمان خالی نمی‌شود. تعداد زیادی پای سفره نشسته‌اند و بساط هدیه‌های تبرک را جور می‌کنند، سینی‌های بزرگ حاوی هدایای تبرک کنار دست جمع دیگری قرار می‌گیرد که وظیفه پلمب کردن بسته‌های کوچک تبرکی را بر عهده دارند. بسته‌ها با سرعت و دقت بسته‌بندی می‌شود و داخل کارتن‌های بزرگی قرار می‌گیرد و گوشه آسایشگاه، روی هم قرار می‌گیرد تا آماده ارسال به راه آهن برای هدیه به زائران ورودی از این مسیر شود.

۲۰ هزار آرزو

تمام موهایش سفید شده است مثل برف. ۳۲ سال است که خادم آقا است. با وجود بیماری و عمل جراحی که چندی پیش انجام داده است اما دلش رضا به نیامدن نداشت. عباس علیزاده مرادی ۲۱ سال می‌شود که در ایام دهه کرامت کار بسته‌بندی نبات هدیه به زائران بارگاه رضوی را انجام می‌دهد. به گفته خودش، اوایل کار بسته‌بندی در زیرزمین خانه خودشان و یکی دیگر از خادم ها انجام می‌شد.

سال‌ها قبل پایه‌گذار بسته‌بندی نبات‌ها، خادمان کفشداری کشیک اول بودند و در راه آهن، فرودگاه و پایانه مسافربری کار توزیع را انجام می‌دادند. حالا اما چند سالی می‌شود که آنها فقط توزیع در راه‌آهن را انجام می‌دهند و چند گروه دیگر از جمله خادمان بخش دربانی توزیع در حرم و اماکن دیگر را انجام می‌دهند. سال‌ها قبل نبات‌ها «خاکه نبات» بود و به گفته آقای مرادی، خیلی پیگیری‌ها انجام شد تا نبات اهدایی شاخه باشد و تکریم بیشتری صورت بگیرد.

اگر به سال‌های اول توزیع این هدیه تبرکی برگردیم، حاج آقا علیزاده می‌گوید: اوایل شکلات بسته‌بندی و توزیع می‌کردیم اما مردم نبات را بیشتر دوس دارند و ما هم کار را به سمت توزیع نبات پیش بردیم. بسته‌بندی‌ها در سال‌های اول با بسته‌های کوچک خانگی بود و حالا پیشرفت و سرعت کار بیشتر شده و از دستگاه‌های ریلی استفاده می‌کنیم. خوشبختانه داخل حرم هم بهترین مکان برای توزیع بسته‌های تبرکی کفشداری‌ها است.

از او درباره زمان بسته‌بندی بسته‌های تبرکی سؤال می‌کنیم و می‌گوید: از سه هفته قبل بسته‌بندی را به صورت مداوم آغاز کرده‌ایم تا توزیع بدون وقفه در راه آهن را از اولین روز دهه کرامت آغاز کنیم. باید ۲۰ هزار بسته آماده کنیم، ۲۰ هزار بسته‌ای که هر کدامش آرزوی یکی از زائران است.

امسال عمل کرده‌ام و کمی مشکل هم دارم اما اینجا هستم. برای دهه کرامت تا ۲۰ هزار بسته‌بندی می‌کنیم تا در راه‌آهن جوابگو باشیم. در حرم هم همین روش توسط خدام دیگر انجام می‌شود. حرم را آستان قدس تهیه و توزیع می‌کند. آقای علیشاهی در حرم کار بسته‌بندی و توزیع را انجام می‌دهد. حتی تولید برای شهرستان‌ها هم داریم. دربان‌ها هم توزیع می‌کنند در ترمینال و فرودگاه‌ها. خیلی از این موارد راه افتاده است و در خانه‌ها بسته‌بندی انجام می‌شود. خوشحالیم که ما مبدع این کار بوده‌ایم.

چه اشک‌ها که دیده‌ایم

۲ بهار دیگر که بیاید و برود آقاسیدعلی میرآقازاده، نیم قرن است که خادم بارگاه امام رضا (ع) است و این عشق سری دراز دارد: «از سال ۵۴ خادم بارگاه آقا هستم. قبل از آن شب‌های جمعه در مراسم عزاداری و سینه زنی یکی از اقوام شرکت می‌کردم و بعد هم از کوچه سرشور تا حرم پیاده می‌آمدم و رفته رفته دامنگیر این عشق شدم. اوایل که حرم ۵ کشیکه بود هر ۵ روز یک بار مغازه‌اش را می‌بست و به حرم می‌رفت، کاری که با عشق انجام می‌شد و ادامه یافت.

او هم از قدیمی‌های کشیک اول کفشداران و بسته‌بندی بسته‌های تبرکی نبات است و از روزهای اول پای کار بوده است. می‌گوید: نبات را که دست زائران می‌دهیم، حالشان کاملا دگرگون می‌شود. انگار که دعوت شدنشان به مشهد رسمی شده باشد. آنقدر اشک‌های شوق در این توزیع دیده‌ایم که نگو و بپرس. خیلی‌ها بسته را که می‌گیرند، به چشم و صورت می‌کشند، حتی این نبات را به آلمان و هندوستان هم برده‌اند. یکی از آنها می‌گفت برای برادرم در آلمان زرشک و زعفران فرستادم اما گفته که فقط نبات کشیک اول را می‌خواهد.

بدون خستگی، بدون زحمت

آقا سیدباقرموید هم کلاه سیدی به سر دارد و به ۷۳ سال سن شناسنامه‌اش نمی‌خورد که اینقدر دقیق و تمیز و سریع بسته‌های تبرکی را آماده کند. در حالی که بدون وقفه مشغول کار است با ما نیز هم کلام می‌شود. می‌گوید که در این کار از خسته شدن، غوز کردن، سوزش چشم و … هیچ خبری نیست. خوشحال است که سال‌های سال در این سمت، گوشه‌ای از کار خدمت به زائران بارگاه رضوی را گرفته است و برکات معنوی‌اش را هم زیاد در زندگی و حال و احوال خودش دیده است.