آیین‌نامه پیشنهادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در حمایت از نخبگان ایرانی پس از تصویب در جلسه هیات وزیران، از سوی معاون اول رئیس جمهوری به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.

به گزارش پایگاه خبری شهیدیاران به نقل از روابط عمومی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، هیات وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۱۲/۷ به پیشنهاد شماره ۱۱۵۲۷۷ مورخ ۱۴۰۱/۶/۳۰ مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه حمایت از نخبگان ایرانی را به تصویب رساند.

این آیین‌نامه روز بیستم اسفند ماه جاری با امضای معاون اول رئیس جمهوری به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.

پیشتر دکتر محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در یک نشست خبری گفت که در این آیین‌نامه مسائل و نیازهای نخبگان اعم از اشتغال، تامین مسکن، مسائل بیمه‌ای، فراهم کردن زیرساخت‌ها و تجهیز آزمایشگاه‌ها احصا و برای اجرایی شدن هر کدام آنها تدابیری اندیشیده شده است.

به گفته دکتر خیاطیان، در این آیین‌نامه ظرفیت‌های خوبی پیش‌بینی شده است تا زیرساخت‌ها و تمهیدات مورد نیاز برای توسعه فعالیت‌های علمی و نخبگانی در اختیار جامعه نخبگان قرار بگیرد. به‌عنوان مثال تجهیز آزمایشگاه‌های کشور، از محورهای مهم این آیین‌نامه است. همچنین برای نخبگان علوم پایه و علوم انسانی ظرفیتی ایجاد خواهد شد تا نقشی اثربخش در فرایند توسعه کشور ایفا کنند.

رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری طراحی و اجرای پروژه‌های امیدآفرین و تحول‌ساز با نگاه به آینده را نیز بخش دیگری از ظرفیتی دانست که قرار است با همکاری نخبگان کشور پیاده‌سازی شود و گفت: در آیین‌نامه حمایت از نخبگان، حوزه‌های راهبردی و اولویت‌داری همچون امنیت غذایی مورد توجه قرار گرفته است. در این آیین‌نامه قصد داریم با استفاده از ظرفیت‌های نخبگان و قانون جهش تولید دانش بنیان زمینه را برای ترغیب و تشویق بخش خصوصی به ایجاد ظرفیت اشتغال در این حوزه‌ها فراهم کنیم.

متن کامل آیین‌نامه حمایت از نخبگان ایرانی

بر اساس این گزارش، متن آیین‌نامه حمایت از نخبگان ایرانی که به تصویب هیات وزیران رسیده و به دستگاه‌های اجرایی نیز ابلاغ شده، به این شرح است:

ماده ۱- در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱- وزارتین: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

۲- معاونت: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور.

۳- بنیاد: بنیاد ملی نخبگان.

۴- نخبگان: اشخاص مورد تأیید بنیاد ملی نخبگان بر اساس ماده (۴) اساسنامه بنیاد و آیین‌نامه مربوط.

۵- دانشگاه: هر یک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی اعم از دولتی و غیردولتی دارای مصوبه از شورای گسترش وزارتین و سایر مراجع قانونی و حوزه‌های علمیه دارای مجوز از شورای گسترش حوزه‌های علمیه.

۶. دستگاه اجرایی: دستگاه‌های اجرایی ذیل قوه مجریه مذکور در ماده (۲۹) قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.

۷- شبکه آزمایشگاهی: شبکه ملی آزمایشگاهی کشور که در چهارچوب مصوبات شورای‌ عالی علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کند.

ماده ۲- به منظور حمایت از پژوهش‌های نخبگان و ارتقای عملکرد و تأثیرگذاری ایشان، پژوهانه استفاده از خدمات شبکه آزمایشگاهی به نخبگان اعطا می‌شود. شیوه‌نامه نحوه اعطای پژوهانه خدمات آزمایشگاهی نخبگان توسط بنیاد با همکاری وزارتین و معاونت تهیه و ابلاغ می‌گردد.

ماده ۳- وزارتین موظفند با همکاری بنیاد و در چهارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، زمینه پذیرش رتبه‌های برتر آزمون متمرکز (کنکور) سراسری را تا مقطع تحصیلی دکتری در رشته‌های گروه علوم پایه و علوم انسانی و برگزیدگان مسابقات علمی (المپیادهای) دانش‌آموزی را تا مقطع تحصیلی دکتری در رشته‌های گروه علوم پایه و علوم انسانی در دانشگاه‌های برتر و اعطای راتبه علمی(بورس) عضویت هیئت علمی در دانشگاه‌ها برای جذب برگزیدگان مسابقات علمی (المپیادهای) دانش‌آموزی را در چهارچوب قوانین و مقررات فراهم نمایند.

تبصره ۱- پذیرش و ورود به مقاطع بالاتر و جذب در قالب عضویت هیئت علمی موضوع این ماده منوط به تأیید صلاحیت‌های عمومی مطابق با قوانین و مقررات است.

تبصره ۲- شیوه‌نامه ارزیابی مستمر و احراز امتیازهای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی و ادامه تحصیل در هر یک از مقاطع مذکور و اعطای راتبه علمی (بورس) عضویت هیئت علمی موضوع این ماده توسط بنیاد و با همکاری وزارتین تدوین و ابلاغ می‌شود.

ماده ۴- به منظور ارتقای مشارکت نخبگان در توسعه علم و فناوری و حل چالش‌های فناورانه ملی و جذب ایشان در بنگاه‌های اقتصادی کشور، طرح اشتغال (۱۰۰۰) نخبه در سال مشتمل بر موارد زیر اجرا می‌شود:

۱- معاونت با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است (۱۰) طرح (پروژه) ملی، توسعه‌ای، امیدآفرین و تحول‌ساز پیشران تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های نوین با اولویت هوش مصنوعی، فناوری‌های نوین رقومی (دیجیتال)، زیست فناوری و دارویی، رایانش کوانتومی، پزشکی بازساختی و امنیت غذایی مرتبط با رفع نیازهای کشور را با مشارکت بنگاه‌های اقتصادی تهیه و به شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان ارایه دهد.

۲- با تصویب شورا حداقل بیست درصد (۲۰%) منابع مورد نیاز طرح (پروژه‌)های پیشران در قالب حمایت‌های دولتی از سوی معاونت مشروط به تحقق اشتغال نخبگان تأمین می‌شود. سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است منابع مورد نیاز اجرای این برنامه را از محل منابع در اختیار معاونت در قالب لوایح بودجه‌های سنواتی پیش‌بینی نماید.

۳- هزینه‌کرد شرکت‌های مجری در قالب آیین‌نامه‌های اجرایی بندهای (ب) و (ت) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش بنیان موضوع تصویب‌نامه‌های شماره ۱۱۷۲۰۵/ت۶۰۰۲۳هـ مورخ ۱۴۰۱/۷/۴ و شماره ۱۵۲۷۵۵/ت۶۰۳۸۴هـ مورخ ۱۴۰۱/۸/۲۳ مشمول حمایت‌های مالیاتی می‌شود.

ماده ۵- با هدف استفاده از ظرفیت علمی و حرفه‌ای متخصصین و نخبگان ایرانی خارج از کشور در مراکز علمی، فناوری و صنعتی داخلی و فراهم نمودن شرایط مناسب جهت توسعه فناوری‌های نوظهور و پیشرفته در کشور، معاونت موظف است با همکاری بنیاد، برنامه جامع حمایت از همکاری و جذب نخبگان و متخصصی ایرانی خارج از کشور را با هدف جذب و همکاری سالانه (۱۰۰۰) نفر از این متخصصین و مشتمل بر موارد زیر تدوین نماید:

۱- معاونت با همکاری بنیاد و وزارتین ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، دستورالعمل مربوط به اوصاف دانش‌آموختگان برجسته، دانشگاه های مورد قبول بین المللی و چگونگی انتخاب افراد مشمول جهت جذب در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی را تدوین و ابلاغ می نماید. سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است سالیانه (۲۰۰) ردیف مجوز استخدام عضو هیئت علمی مورد نیاز این بند را تأمین نماید.

۲- به منظور فراهم شدن بسترهای اشتغال، کارآفرینی و جذب متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم در بخش خصوصی، معاونت موظف است طرح شناسایی و جذب متخصصین ایرانی خارج از کشور را با هدف راه اندازی سالانه حداقل (۵۰) شرکت دانش‌بنیان و واحدهای فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری و اشتغال نخبگان در این کسب و کارها، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و به تصویب شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان برساند.

۳- سازمان برنامه و بودجه کشور به پیشنهاد معاونت منابع مورد نیاز این ماده را در بودجه سالیانه معاونت پیش بینی خواهد کرد.

ماده ۶- معاونت موظف است با همکاری وزارتخانه‌های اطلاعات و امور خارجه ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، استفاده از خدمات آموزشی، پژوهشی و فناوری نخبگان ایرانی که خود یا خانواده آنها دارای تابعیت دیگری هستند را با رعایت ملاحظات صیانتی در داخل کشور تدوین و جهت سر مراحل تصویب به مراجع ذیصلاح ارایه نماید.

ماده ۷- با هدف تسهیل و راه اندازی شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و فناوری توسط نخبگان و متخصصان ایرانی داخل و خارج از کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی موظف است با همکاری معاونت نسبت به کمک به ایجاد، راه اندازی و تأسیس شرکت، ایجاد سرمایه گذاری مشترک در مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی و پارک‌های علم و فناوری توسط نخبگان در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید و فرایندهای سرمایه گذاری، جذب سرمایه و تسهیلات و اخذ مجوزهای آنها را تسهیل کند.

ماده ۸- با هدف تأمین مسکن نخبگان در سراسر کشور:

۱- در چهارچوب قانون جهش تولید مسکن -مصوب ۱۴۰۰- نخبگان و سرآمدان علمی فاقد مسکن در اولویت برخورداری از مزایای قانون می‌باشند.

تبصره- وزارت راه و شهرسازی مکلف است با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و بنیاد، زمین مورد نیاز برای تأمین مسکن نخبگان و سرآمدان علمی را در چهارچوب قانون جهش تولید مسکن -مصوب ۱۴۰۰- فراهم نماید.

۲- در چهارچوب مصوبات شورای پول و اعتبار، نخبگان فاقد مسکن فارغ التحصیل یا دانشجوی تحصیلات تکمیلی نیز مشمول تسهیلات خرید یا ساخت مسکن و همچنین تسهیلات ودیعه مسکن مشابه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها می‌شوند.

تبصره- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با همکاری بنیاد نسبت به اجرایی‌سازی این ماده و ارایه مقررات مرتبط با آن برای تصویب در مراجع ذیربط اقدام نماید.

ماده ۹- به منظور توسعه حمایت‌های بیمه‌ای از نخبگان:

۱- بنیاد مجاز است از نخبگان فاقد بیمه متقاضی بهره مندی از حمایت های بیمه ای با رعایت قوانین و مقررات تا حداکثر هفتاد درصد (۷۰%) حق بیمه افراد مشمول در قالب کمک هزینه پوشش بیمه‌ای نخبگان، حمایت نماید.

تبصره- امتیاز مقرر در این ماده شامل پوشش درمانی نخبگان و افراد تحت تکفل وی نیز می‌باشد.

۲- بنیاد مجاز است نسبت به ارایه کمک هزینه حمایت از پوشش بیمه تکمیلی برای نخبگان برخوردار از بیمه‌های پایه اقدام نماید.

ماده ۱۰- به منظور تحقق مرجعیت علمی و حمایت از دانشمندان برتر کشور و سرآمدان علمی، بنیاد مکلف است طرح حمایت از سرآمدان علمی کشور را مشتمل بر موارد زیر تدوین نماید:

۱- حمایت‌ها

الف- ارایه تسهیلات ویژه سرآمدان علمی با تصویب شورای پول و اعتبار.

ب- اعطای پژوهانه آزمایشگاهی و پژوهشی.

پ- کمک هزینه سفرهای تحقیقات، علمی و زیارتی داخلی و خارجی.

ت- کمک هزینه ثبت اختراعات با کیفیت در مراجع معتبر بین‌المللی.

ث- اعتبارات تشویقی برای انتشارات برجسته علمی.

ج- حمایت از پوشش بیمه عمر و زندگی و سایر بیمه‌های مورد نیاز سرآمدان علمی.

چ- اعطای پایه تشویقی در چهارچوب مصوبات وزارتین.

۲- سالانه (۲۰۰) نفر از سرآمدان علمی کشور در این برنامه از حمایت‌های بنیاد بهره‌مند می‌شوند.

۳- بنیاد با همکاری معاونت و وزارتین، دستورالعمل ارزیابی و شناسایی سرآمدان علمی موضوع این ماده را تهیه و ابلاغ می‌نماید.

ماده ۱۱- وزارتین موظف هستند با همکاری بنیاد و سازمان اداری و استخدامی کشور سالانه معادل بیست درصد (۲۰%) از ظرفیت جذب اعضای هیئت علمی خود در دانشگاه و همچنین مؤسسات پژوهشی وابسته به دستگاه‌های اجرایی را به نخبگان اختصاص دهند. این افراد در قالب قرارداد پیمانی یکساله جذب می‌شوند و در مدت مذکور فرآیند جذب مشتمل بر گزینش علمی و عمومی آنها در چهارچوب ضوابط معمول انجام می‌گیرد.

ماده ۱۲- به منظور جذب و نگهداشت نخبگان و استفاده بهینه از ظرفیت علمی و فناوری فارغ‌التحصیلان دوره‌های دکتری مورد تأیید وزارتین، بنیاد و وزارتین موظفند نسبت به اشتغال حداقل (۱۰۰۰) نفر از محققان پسا دکترا بر اساس آیین‌نامه مصوب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اقدام نمایند.

ماده ۱۳- در راستای نیل به مرجعیت علمی در سطح بین المللی، وزارتین موظفند پشتیبانی و حمایت برای نمایه سازی مجلات معتبر داخلی در نمایه‌های بین المللی را به انجام برسانند و مشوق هایی را برای مدیران مسئول و دبیران این نشریات در نظر بگیرند.

ماده ۱۴- در اجرای آیین نامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌های اجرایی موضوع تصویبنامه شماره ۱۵۴۴۴۹/ت۵۹۵۰۶هـ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۲ ، سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است باهمکاری بنیاد، زمینه جذب سالانه حداقل (۱۰۰۰) نفر از نخبگان کشور در دستگاه‌های اجرایی را فراهم نماید.

تبصره- کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع این آیین‌نامه موظفند به منظور شناسایی و بهره گیری از ظرفیت نخبگان سالانه بیست درصد (۲۰%) از ظرفیت استخدامی خود را در صورت وجود متقاضی به این افراد اختصاص دهند. شناسه کارمندی برای ایشان توسط سازمان اداری و استخدامی کشور صادر می‌شود.

ماده ۱۵- کلیه دستگاه‌های اجرایی مکلفند اطلاعات مورد نیاز برای رصد و تحلیل وضعیت نخبگان در زمینه های مختلف از جمله معیشت، اشتغال، مسکن، تحصیل، بیمه و مهاجرت را با رعایت قوانین و مقررات تهیه و به صورت دوره ای در اختیار بنیاد قرار دهند. شیوه نامه اجرایی این ماده ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه توسط بنیاد تدوین و ابلاغ می‌شود.

ماده ۱۶- به منظور مدیریت اثربخش چرخش نخبگان، توسعه تعاملات هدفمند بین‌المللی آنها و ارتقای نظام سیاست‌گذاری و مدیریت امور نخبگان و در چهارچوب سند راهبردی کشور در امور نخبگان -مصوب ۱۳۹۱- شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین صیانت از پژوهشگران و فناوران کشور، وزارتین و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظفند ضوابط فعالیت مؤسسات کاریابی در حوزه اعزام نیروی کار و اعزام دانشجو را برای نخبگان و متخصصین، باهمکاری وزارت امور خارجه و بنیاد و در چهارچوب قوانین و مقررات موجود تدوین و ابلاغ نمایند.

ماده ۱۷- با هدف ارتقای روحیه خودباوری علمی و الگوسازی برای مسئولیت‌پذیری و اثربخشی نخبگان در جامعه، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با همکاری بنیاد نسبت به حمایت از توسعه تولید محتوای رسانه‌ای با محوریت معرفی نخبگان و سرآمدان علمی و نقش آنها در حل مسائل جامعه و نیز ارائه تجربیان موفق نخبگان بازگشته به داخل کشور اقدام نماید.

ماده ۱۸- دستگاه‌های اجرایی ذیربط مکلفند با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور بودجه لازم برای عملیاتی سازی این آیین نامه را در لوایح بودجه سنواتی خود پیش‌بینی کنند.