کاشان تنها شهر نساجی سنتی کشور

کاشان سال‌ها قبل لقب شهر ملی نساجی سنتی را به نام خود کرده و حالا پس از بررسی کارشناسان شورای صنایع دستی با داشتن شاخص‌های لازم جهانی می‌شود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری شهید یاران، سال‌ها قبل بود که کاشان به عنوان شهر ملی نساجی کشور انتخاب شد؛ چراکه شواهد باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های سیلک وجود آثار بافت پارچه روی برخی از اشیا مانند سفالینه‌ها، نشان‌دهنده وجود این صنعت در هزاره چهارم پیش از میلاد در کاشان بود. اوج شکوفایی صنایع در کاشان هم به دوره صفویه برمی‌گردد که بافت انواع پارچه‌های حریر، ابریشم و زربفت به اوج خود رسیده بود. براساس اطلاعات ثبت شده در کتاب تاریخ کهن ایران در سده یازدهم هشت هزار کارگاه بافندگی و ۲۵۰ کارگاه ابریشم بافی در کاشانفعال بوده است.

مخمل‌بافی، شعربافی، مهارت بافت فرش، قالی‌بافی، زیلوبافی، گیوه‌بافی، رنگ‌رزی سنتی و مهارت بافت فرش جوشقان از جمله آثار ثبت‌شده در فهرست میراث ناملموس کشور مرتبط با نساجی سنتی هستند، به‌نحوی‌که رنگ‌رزی سنتی یکی از قدیمی‌ترین مشاغل ایران است که قدمت آن به دوران قبل از اسلام می‌رسد، که عموماً با استفاده از پاتیل‌های بزرگ برای رنگ کردن کالای نساجی و همچنین با استفاده از مواد رنگ‌زای گیاهی و طبیعی استفاده می‌شود.

پس از ثبت ملی کاشان به عنوان شهر ملی نساجی ایران تلاش‌ها برای کسب عنوان شهر جهانی نساجی برای کاشان آغاز شد و حالادر سال ۱۴۰۱ کارشناسان ارزیاب شورای جهانی صنایع دستی با هدف بررسی صنعت نساجی کاشان از مجموعه‌ها و‌ کارگاه‌هاینساجی سنتی این شهرستان بازدید کردند.

کارشناسان ارزیاب شورای جهانی صنایع‌دستی از کارگاه های شعربافی، مخمل بافی و زری بافی اقامتگاه سنتی منوچهری، مرکزهنرهای سنتی و صنایع‌دستی کاشان، کارگاه رنگ‌رزی سنتی گل‌کار و کارگاه زیلوبافی فدوی، کارگاه‌های بافندگی زری‌بافی و فرشاسلیمی پارک علم و فنآوری دانشگاه کاشان، مجموعه بازار تاریخی به‌ویژه کارگاه شعربافی و‌ فروشگاه‌های منسوجات تیمچه امین‌الدولهبازدید کردند. پس از بررسی کارشناسان ارزیاب شورای جهانی صنایع‌دستی از ظرفیت های صنعت نساجی این شهرستان، در صورت کسب شاخصهای لازم، کاشان به عنوان شهر جهانی نساجی سنتی انتخاب و معرفی خواهد شد.

ویدا توحدی، عضو شورای جهانی صنایع دستی گفت: گروه ارزیاب‌های شورای جهانی صنایع‌دستی یونسکو نسبت به دفعات قبلسوالات سخت‌تری می‌پرسند و بررسی شاخصه‌ها را با دقت و‌ نکته‌بینی خاصی انجام می‌دهند.

او با ابراز امیدواری از انتخاب کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی سنتی گفت: این شهر در چند سال قبل به‌عنوان شهر ملی نساجیمعرفی شده بود و‌ با توجه رشد شاخصه‌های آن به‌عنوان کاندید شهر جهانی نساجی سنتی به شورای جهانی صنایع‌دستی معرفیکردیم.

توحدی در ادامه تصریح کرد: پرونده معرفی کاشان به‌عنوان شهر نساجی سنتی چندباری مشکل تخصصی و‌ فنی پیدا کرد که با انجامتغییرات و ارسال مجدد آن بالاخره در شورای جهانی صنایع‌دستی یونسکو‌ پذیرفته شد تا برای ارزیابی اقدام شود.

ایتی سینگ ارزیاب هندی شورای جهانی صنایع‌دستی گفت: نساجی سنتی کاشان جالب و‌ منحصر به فرد بوده و‌ تمام‌ داشته‌های خود رابا فرهنگ‌ و معماری خود حفظ کرده است، و دست‌بافته‌های کاشان از فرهنگ بافته شده و من‌ این را در هر سانت و قطعه منسوجاتدستی درک و احساس کردم.

آصف شیخ عضو دیگر شورای صنایع دستی اظهار کرد: تجربه دست بافته‌های نساجی در هند را دارم ولی دست بافته‌های زربافت،مخمل نقش برجسته و‌ شعربافی کاشان را در هیچ جایی ندیدم. و برای گروه ارزیاب ها گرفتن تصمیم و نتیجه گیری درباره نساجی سنتیکاشان سخت بود.

مریم جلالی دهکردی معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری گفت: این گروه ارزیاب برای چهار پرونده صنایع دستیرشت، عبابافی بوشهر، کپوی دزفول و نساجی سنتی کاشان که پرونده آنها در شورای عالی صنایع دستی تکمیل شده به ایران سفر کردهاند.

جلالی دهکردی در مورد اهمیت جهانی شدن شهرها در حوزه صنایع دستی گفت: این موضوع نگاه سیاست گذاران، برنامه ریزان، تنظیمگران و تصدی گران توسعه و پیشرفت را جلب می کند.

او با ابراز امیدواری برای طی کردن مسیر پیشرفت برای اتصال توسعه به صنایع دستی خاطرنشان کرد: در بسیاری ازارزیابی های شاخص ها توسعه، اشتغال و زنجیره ارزش مهم است و امیدواریم کاشان برای تولید، بسته بندی، توزیع و بازاریابیمحصولاتش در منطقه و جهان بیشتر تلاش کند.