محمدرضا آذین، کارشناس بین‌الملل وزارت نیرو

به گزارش پایگاه خبری شهید یاران به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، از زمان آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین، کشور‌های غربی تحریم‌های متعددی را علیه روسیه به ویژه علیه بخش انرژی این کشور، اتخاذ کرده‌اند. بحران اوکراین و تحریم‌ها باعث شتاب تورم در سراسر اروپا شده و منجر به اختلال در زنجیره تامین و افزایش قیمت انرژی در سراسر جهان شده است. بانک جهانی با توجه به جنگ اکراین و روسیه هشدار داده است که پیش‌بینی می‌شود قیمت‌های جهانی انرژی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و به بزرگ‌ترین جهش قیمت کالاها در نزدیک به نیم قرن اخیر منجر ‌شود. بر اساس گزارش این بانک از چشم انداز بازار کالاها در ماه‌های آتی، انتظار می‌رود قیمت‌های جهانی انرژی که پیش از این به دلیل ادامه قرنطینه‌های کووید-۱۹ در چین و بحران روسیه و اوکراین شاهد افزایش چشمگیری بوده است، در سال ۲۰۲۲ به اندازه ۵۰.۵ درصد افزایش یابد. این بزرگ‌ترین شوک انرژی است که از دهه ۱۹۷۰ تجربه شده است. از ابتدای سال جاری تاکنون در کشور‌های غربی افزایش هزینه‌های انرژی به طور متوسط ۱۴۷ درصد افزایش داشته است. هزینه‌های انفجاری انرژی باعث شده که در بسیاری از کشور های اروپایی، خرده فروشان نتوانند معیشت خود را تامین کنند. از انجمن خرده فروشی آلمان گزارش شده که بیش از ۱۵ هزار فروشگاه آلمانی به دلیل افزایش هزینه‌های انرژی با ورشکستگی روبرو هستند. فروشگاه‌های بزرگ و مراکز خرید در سراسر آلمان در جدیدترین اقدام صرفه‌جویی در مصرف انرژی، پله‌های برقی را خاموش کرده یا استفاده از آن‌ها را محدود کرده‌اند. در بسیاری از مراکز خرید و فروشگاه‌های اروپایی صبح‌ها و عصر‌ها استفاده از دستگاه‌ها ی برقی پرمصرف ممنوع شده است، پله برقی‌ها در فروشگاه زنجیره‌ای کار نمی‌کنند. با ایجاد محدودیت در نور و پله برقی، شروع به صرفه جویی در انرژی شده است. به علت افزایش سرسام اور هزینه برق بازده بسیاری از بخش‌های خرده‌فروشی بسیار کم شده است. در مورد پوشاک، سود به عنوان درصد فروش ۲.۱ درصد است برخی اقلام مصرفی منفی ۱.۲ درصد است. حتی در بخش مواد غذایی، تنها ۲تا ۴درصد شده است.
شرکتهای انرژی در هلند، افزایش هزینه‌ها ی برق را گاهی تا دو برابر را به دوش مصرف‌کنندگان گذاشته‌اند با این شرایط حدود یک میلیون نفر در معرض سقوط به ورطه فقر قرار گرفته‌اند. قیمت‌های انرژی همچنین به رشد تورم دامن زده است. این شوک با افزایش محدودیت‌ها در تجارت غذا، سوخت و کودها تشدید می‌شود. تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه، تجارت جهانی کالاها را ضعیف کرده و باعث افزایش شدید قیمت انرژی شده است.
پیش‌بینی می‌شود که قیمت مواد غذایی در سال جاری با جهش ۴۰ درصدی قیمت گندم به بالاترین سطح خود، ۲۲.۹ درصد افزایش یابد که بیشترین افزایش از سال ۲۰۰۸ است. افزایش قیمت مواد غذایی و بهای انرژی تاثیرات «رکورد تورمی» دارد که به معنای کاهش تولید و مخارج و افزایش تورم در سراسر جهان است. چنین وضعیتی بسیاری از شرکت‌ها را در ضرر قرار داده است، با توجه به کاهش شدید قدرت خرید خانوار‌ها و تورم بی‌سابقه، هزینه‌های رو به رشد انرژی به مصرف‌کنندگان فشار زیادی آورده است.
اروپا با بدترین بحران برق در دهه‌های اخیر دست و پنجه نرم می‌کند. بر اساس آخرین چشم‌انداز منتشر شده از آکسیلیون، مشاور انرژی مستقل بریتانیا، میانگین انتظار یک خانوار بریتانیایی از قبوض انرژی خود در سال ۲۰۲۳ می‌تواند تا ۶۰۰۰ پوند (نزدیک به ۷۱۰۰ دلار) افزایش یابد، همچنین پیش‌بینی می‌شود با ادامه شرایط فعلی فعالیت اقتصادی در اروپا و آسیای مرکزی در سال آینده در رکود شدید باقی بماند و حداقل رشد آن ۰.۳ درصد در سال ۲۰۲۳ باشد، زیرا شوک‌های قیمت انرژی همچنان بر این منطقه تأثیر گذار است.