بازار گرم جهانی بازی‌های دیجیتال و ظرفیت گسترده خاورمیانه برای گسترش و توسعه بومی این صنعت، پای سرمایه‌گذاری دولتی عربستان را به این حوزه بازکرده است. سعودی‌ها از این سرمایه‌گذاری سودی دو سویه را در نظر دارند؛ یکی درحوزه اقتصادی و دیگری در حوزه قدرت نرم.

توسعه اینترنت G۵، هوش مصنوعی، بلاکچین، متاورس و بسیاری دیگر از فناوری‌های نوین، امروزه صنعت بازهای دیجیتال را به فرصت سرمایه‌گذاری جذاب و سودآور برای کشورها تبدیل کرده است. کشورهای خاورمیانه هم تلاش می‌کنند از این فرصت تازه استفاده کرده و به این حوزه ورود پیدا کنند. در میان کشورهای خاورمیانه، عربستان در این زمینه پیشروست.

سرمایه‌گذاری‌های عربستان در صنعت بازی‌های دیجیتال از جمله اتفاقاتی است که تغییر سیاست‌گذاری این کشور را برای کسب درآمد از صنعت نفت در حوزه صنایع خلاقی همچون بازی‌های دیجیتال نشان می‌دهد.

بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، در تابستان ۱۴۰۱ در گزارشی تلاش کرده دلایل این تغییر رویکرد در سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری عربستان در صنعت بازی‌های دیجیتال را بررسی کند. این گزارش بر مبنای یافته‌های پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تنظیم شده است.

توسعه اینترنت ۵G، هوش مصنوعی، بلاکچین، متاورس و بسیاری دیگر از فناوری‌های نوین، امروزه صنعت بازهای دیجیتال را به فرصت سرمایه‌گذاری جذاب و سودآور برای کشورها تبدیل کرده است

صنعت بازی‌های دیجیتال در کشورهای عربی

جهان عرب به تازگی شاهد تلاش‌های بی‌سابقه‌ برای تقویت و حمایت از صنعت بازی خود بوده است. خاورمیانه یکی از بهترین و با ثبات‌ترین مناطق برای سرمایه‌گذاری در صنعت بازی است. دلیل این امر، بازار به سرعت در حال رشد و تقاضای بالای آن است.

به گزارش «سی‌سی‌سی‌آی»[۱] ارزش بازار جهانی بازی‌های دیجیتال در سال ۲۰۱۹ به ۱۵۱.۰۶ میلیارد دلار رسید. در همین حال در خاورمیانه ارزش صنعت بازی ۴.۸ میلیارد دلار بود که تقریباً ۳.۲ درصد از ارزش جهان است.
در این گزارش پیش‌بینی شده، عربستان، امارات و مصر در مجموع ۸۵.۸ میلیون گیمر داشته باشند که درآمدی معادل ۳.۱ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۵ را برای این کشورها خواهد داشت.

افزایش تعداد استارتاپ‌های در حال ظهور در خاورمیانه همراه با رویدادهای بازی در حال راه اندازی در این منطقه گواه قدرت بازار بازی آن است. از این رو بسیاری از ناشران بازی‌های آمریکایی اروپایی ژاپنی و چینی به تلاش خود برای دستیابی به این منطقه ادامه می‌دهند و تنها از طریق بومی‌سازی بازی می‌توانند به این بازار دست یابند.

در گزارشی سازمان سی‌سی‌سی‌آی در سال ۲۰۲۱ ارائه کرده، ارزش بازار بازی‌های دیجیتال کشورهای خاورمیانه به شکل زیر رتبه‌بندی شده است. بر این اساس از نظر گسترش و بومی‌سازی بازی‌های دیجیتال، این کشورها سودآورترین سرمایه‌گذاری‌ها را به همراه دارند.

۱_ عربستان با ۶۸۰ میلیون دلار
۲_ ایران با ۴۳۱ میلیون دلار
۳_ امارات با ۲۸۰ میلیون دلار
۴_ مصر با ۱۹۲ میلیون دلار
۵_ مراکش با ۱۳۹ میلیون دلار
۶_ الجزایر الجزایر با ۱۰۷ میلیون دلار
۷_ عراق با ۱۰۵ میلیون دلار
۸_ لبنان با ۱۰۲ میلیون دلار
۹_ قطر با ۸۵ میلیون دلار
۱۰_ کویت با ۸۰ میلیون دلار

صنعت بازی‌های دیجیتال در عربستان
عربستان سعودی به عنوان کانون صنعت بازی در میان کشورهای عربی است. در چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان آمده: عربستان از قدرت سرمایه‌گذاری خود برای ایجاد یک اقتصاد متنوع و پایدارتر استفاده می‌کند. صنعت بازی‌های دیجیتال عربستان در کنار سایر صنایع در چشم‌انداز این کشور مشاهده می‌شود و فرصت فوق‌العاده را برای سرمایه‌گذاران خارجی و سازندگان داخلی به طور یکسان فراهم می‌کند.

سرمایه‌گذاری عربستان در صنعت بازی‌های دیجیتال جهان
صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (PIF) عربستان سعودی، صندوق ثروت دولتی این کشور است. این صندوق یکی از بزرگترین صندوق‌های ثروت ملی در جهان است که کل دارایی آن حداقل ۶۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در برنامه این صندوق برای سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ بر صنعت بازی‌های دیجیتال تاکید شده است.

سرمایه‌گذاری در «اکتیویژن»: «الکترونیک آرتز» و «تیک تو»
صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان بیش از ۳ میلیارد دلار سهام از ناشران برجسته بازی‌های دیجیتال آمریکایی یعنی اکتیویژن، الکترونیک آرتز و تیک تو خریداری کرده است.

سرمایه‌گذاری در «امبریسر»
گروه بازی «سوی گیمینگ گروپ» یک گروه سرمایه‌گذاری از عربستان سعودی متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در «امبری سر» کرده است. امبری سر، شرکت هلدینگ بازی دیجیتال سوئدی است. این شرکت در ازای دریافت یک میلیارد دلار از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان ۹۹.۹۹ میلیون سهم را به اشتراک گذاشته است که معادل ۸.۱ درصد از سهام شرکت سوئدی بازی‌های دیجیتال و رسانه‌ای است.

از جمله اهداف عربستان از توسعه صنعت بازی دیجیتال می‌توان به رها شدن از اقتصاد وابسته به نفت و قدرت نرم اشاره کردسرمایه‌گذاری در «نینتندو»
در گزارش ماه مه(اردیبهشت) ۲۰۲۲ بلومبرگ، خبر سرمایه‌گذاری عربستان در نینتندو منتشر شده است. طبق این گزارش، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان ۵.۰۱ درصد از سهام شرکت نینتندو را در اختیار گرفت که سومین سرمایه‌گذاری آن در یک شرکت بازی‌سازی ژاپنی است. عربستان همچنین یک میلیارد دلار روی «کپکام» و «نکسون» سرمایه‌گذاری کرده است.

اهداف عربستان از سرمایه‌گذاری در صنعت بازی
دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت عربستان سعودی به غیر از درآمد بیشتر، علاقه‌مند به ارتقای بازی‌های دیجیتال است. از جمله اهداف عربستان از توسعه صنعت بازی دیجیتال می‌توان به رها شدن از اقتصاد وابسته به نفت و ارتقای قدرت نرم اشاره کرد.

تجارت بازی‌های دیجیتال نقش مهمی در ایجاد قدرت نرم برای عربستان دارد. شرکت مشاوره و استراتژی «برتر اسکنچر» ارزش صنعت بازی جهانی را بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار تخمین زد که بسیار بیشتر از مجموع بازار موسیقی و فیلم است. این صنعت بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ حدود ۵۰۰ میلیون بازیکن جدید اضافه کرد.

این صنعت به دلیل افزایش بازی‌های موبایلی و تمایل به تعامل اجتماعی در طول همه‌گیری کرونا تعداد زیادی از استارتاپ‌ها و شرکت‌های چند ملیتی را در خود جای داده است. علاوه بر کشش تقاضا، ترکیب فناوری قوی از بلاک‌چین و توکن‌های غیرقابل تعویض نیز به توسعه‌دهندگان بازی اجازه داده تا از این ابزارها و ایجاد دنیای مجازی استفاده کنند.

در عربستان با وجود سرمایه‌گذاری زیاد و حمایت دولتی، فرصت رشد توسعه‌دهندگان بازی بی‌پایان است اما نکته قابل توجه در صنعت بازی عربستان این است که موفقیت در صنعت بازی فقط برای کسب درآمد نیست و عربستان نگاهی به ایجاد قدرت نرم توسط بازی‌های دیجیتال دارد.