مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت: از مجموع ۹۹ رشته قنات شهرستان شیراز تعداد ۳۵ رشته خشک شده اند و ۳۰ رشته نیز آبدهی کمتر از ۳ لیتر در ثانیه دارند و در حال تبدیل شدن به قنوات غیر اقتصادی هستند.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری شهیدیاران، به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، مردم ایران زمین اولین کسانی بوده‌اند که با ایجاد قنات از آب‌های زیرزمینی جهت کشاورزی و سایر مصارف خود استفاده می‌کردند. اما طی سال‌های اخیر خشکسالی‌های به‌وجود آمده قنوات را در معرض مشکلات متعددی قرار داده که موجب کاهش حجم سفره‌های آب زیرزمینی شده است؛ لذا علاوه بر اینکه در کنار حفظ و توسعه فضای سبز شهری تأمین زیرساخت‌های آبیاری و آبرسانی لازم و ضروری است، رسیدگی، لایروبی و بهسازی قنوات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

گفتنی است سال گذشته براساس آمار ارائه شده از سوی سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری شیراز حدود ۱۵ رشته قنات فعال در سطح شهر شیراز وجود دارد که جهت آبیاری باغات مورد استفاده قرار می‌گیرند و در راستای افزایش دبی، لایروبی سالانه و بهسازی قنوات در برنامه سازمان لحاظ می‌گردد. این در حالیست که قنات‌های حسین آباد، علیمراد خانی، حسن آباد، رضا آباد، خیرات، شیخ محمدی، حاج شمس و منصور آباد از جمله قنات‌های مهم شهر می‌باشند و یکی از مهم‌ترین قنوات تأمین کننده باغات قصردشت، قنات رضا آباد با آب‌دهی بالا است که مادر چاه‌های این قنات در مسیر جاده صدرا و قصر قمشه واقع شده است. 

 تخصیص اعتبار ۱۳ میلیارد تومانی برای بازسازی قنوات 

در این خصوص مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به تشریح آخرین وضعیت قنات‌های شهر شیراز پرداخت و بیان کرد: با توجه به مطالعات صورت گرفته در سنوات قبل شهرستان شیراز و شهر جدید صدرا مجموعا دارای ۹۹ رشته قنات بوده اند که متاسفانه ۳۵ رشته از آن‌ها خشک شده اند و ۳۰ رشته نیز آبدهی کمتر از ۳ لیتر در ثانیه دارند و در حال تبدیل شدن به قنوات غیر اقتصادی است.

سید محمود رضا طباطبایی با بیان اینکه در حال حاضر ۳۴ رشته قنات دیگر فعال و دارای آبدهی هستند، گفت: متأسفانه با خشک شدن قنوات و جایگزینی آن‌ها با چاه‌های عمیق و نیمه عمیق بیلان آبی سفره از تعادل خارج و نقش چند صد ساله قنوات بی اثر خواهد شد.

این مقام مسئول در ادامه سخنان خود به اعتبارات تخصیص یافته برای نوسازی و بازسازی قنوات شهر شیراز اشاره کرد و گفت: سازمان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان شیراز در سال ۹۸ اعتبار ۵۸۸ میلیون تومانی و در سال ۹۹ مبلغ ۳۶۰ و در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۱۱۴۰ میلیون تومان صرف بازسازی قنوات شهرستان کرده است.

طباطبایی همچنین اضافه کرد: اعتبار تخصیص یافته از سوی مرکز برای بازسازی قنوات جهاد کشاورزی استان فارس در سال جاری بالغ بر ۱۳ میلیارد تومان می‌باشد که این میزان در مقایسه با سال گذشته که ۷ میلیارد تومان بوده است، افزایش چشمگیری داشته است.

 مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، خاطر نشان کرد: براساس قوانین، قنوات واقع شده در محدوده شهری و حومه شهر می‌بایست از طریق شهرداری شیراز و شرکت عمران صدرا تأمین اعتبار گردند. این در حالیست که هر ساله برای بازسازی قنوات قصرالدشت، اعتباراتی از این طریق در نظر گرفته می‌شود.

گفتنی است در خصوص خشک شدن قنوات شهر شیراز، مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور بر شناسایی و رصد دقیق رشته قنات‌ها تأکید کرد و گفت: در حال حاضر در دشت شیراز آن چه که بیشتر بر روی آن در حال مطالعه می‌باشیم باتوجه به تعدد بسیار قنات‌ها که نقشه‌های توپوگرافی آن در خصوص مسیر این قنات‌ها وجود دارد، باید شناسایی و رصد دقیق این رشته قنات‌ها قبل از وقوع بحران صورت گیرد. 

به گفته طهمورث یوسفی باتوجه به اینکه برخی شبکه‌های قناتی که در سطح شهر وجود دارد و ممکن است این قنات‌ها قدیمی و در زیر سازه‌های شهری باشند، لذا نیاز است تا این قنات‌ها شناسایی و مسیر آن‌ها مشخص شود و مقاوم سازی و پایدار سازی آن‌ها صورت گیرد و یا سازه‌ای برروی آن‌ها ساخته نشود. چرا که قنات‌ها بویژه قنات‌های خشک و متروک شده ممکن است بتوانند پدیده فرونشست را ایجاد کنند.