رئیس بنیاد شهید گفت: امیدوارم حداکثر ظرف دو هفته آینده با مکاتباتی که بخش استخدامی بنیاد شهید با معاونت‌های منابع انسانی دستگاه‌های مختلف خواهد داشت مشکلات را برطرف و کمک می‌کند در اجرای قانون تعللی صورت نگیرد و حقی از کسی ضایع نشود.

در خصوص نحوه اجرای قانون تبدیل وضعیت ایثارگران، با سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به گفت‌وگو نشستیم تا وی به عنوان یکی از مسئولان پیگیر اجرا شدن قانون استخدامی از وضعیت اجرایی آن بگوید و به برخی از سؤالات مهم جامعه ایثارگری در این خصوص پاسخ دهد.

مستند مربوط: بخشنامه تبدیل وضعیت ایثارگران قانون بودجه ۱۴۰۰
در شروع صحبت از وضعیت فعلی انجام این قانون صحبت کنید و بگویید در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
موضوع تبدیل وضعیت عزیزان ایثارگر که عموماً فرزندان عزیز شهدا و جانبازان هستند و یا خودشان ایثارگرند مورد بحث قرار گرفت و در مجلس دهم به صورت جدی مورد پیگیری قرار گرفت. سپس در قالب استفساریه در مجلس مطرح شد اما متأسفانه چون آن طرح و لایحه قانونی و سؤالی که در مجلس به عنوان استفساریه مطرح شد دقیق بیان نشد مجلس مخالفت کرد و شورای نگهبان هم اعلام کرد به دلیل بار مالی نمی‌تواند این قانون را مورد تصویب قرار دهد.

در مجلس یازدهم با هماهنگی کمیسیون اجتماعی مجلس و کمیسیون ایثارگران هماهنگی خوبی برای پیگیری این موضوع صورت گرفت و این قانون با دقت بیشتری بررسی شد و سرانجام مورد تصویب مجلس قرار گرفت که خوشبختانه محل تأمین اعتبار را هم که مجلس تعیین کرده بود به تأیید و تصویب شورای نگهبان رسید. سپس توسط ریاست جمهوری به دستگاه‌ها و سازمان امور استخدامی کشور ارجاع شد که در آن مفصل مراحل اجرا توضیح داده شد.

اما یکی از کارشناسان در دیوان عدالت اداری یک نظریه مشورتی داد که دادن چنین نظریه‌ای لازم هم نبود زیرا دیوان عدالت اداری زمانی به یک موضوع ورود پیدا می‌کند که یک ابهام یا شبهه و یا شکایتی مطرح باشد. خوب آن نظریه مشورتی که مطرح شد برخی از دستگاه‌ها و حتی خود سازمان امور استخدامی هم نسبت به آن مصوبه مجلس سوالاتی را مطرح کردند که با توجه به مسائلی که مطرح شد در واقع آن جامعیتی که مد نظر بنیاد بود از تبدیل وضعیت ایثارگران محقق نمی‌شد. بنابراین جلسات متعددی را با سازمان امور استخدامی کشور یعنی دکتر انصاری برگزار کردیم که البته نگاه آقای انصاری هم به این موضوع مثبت بود اما با این جهت‌گیری که باید ابهامات برطرف شود.

این ابهامات بیشتر شامل چه مسائلی می‌شد؟
تأمین اعتبار. اینکه بالاخره قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور در دست تدوین بود و هیأت دولت محبت کرد و در قانون تبدیل وضعیت ایثارگران در قانون بند (د) تبصره ۲۰ که با مجلس یازدهم همکاری جدی داشتند با مشخص کردن محل تأمین بودجه مورد نیاز برای این قانون، در بودجه سال ۱۴۰۰ مشکل بر طرف شد و بالاخره این قانون به تأیید مجلس رسید و شورای نگهبان هم تأیید کرد و سپس توسط رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شد.

قانونی که برای اجرا شدن الزام آور است. با تأمین بودجه و رفع تمام ابهامات و یا سوالاتی که استفساریه مجلس به وجود می‌آورد حالا هیچ مشکلی برای اجرا وجود نداشت. بر اساس آن تمام دستگاه‌های مشمول خدمات دهی به جامعه ایثارگران موظف به اجرای این قانون هستند به این دلیل که بند (ز) ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه هم دستگاه ها را مکلف کرده برای استخدام همه مشمولان این قانون.

ممکن است نام ببرید از دستگاه‌هایی که موظف به اجرا هستند؟
همه دستگاه‌های مشمول ماده ۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیز موظف به تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران هستند و من این را با تأکید می‌گویم که همه دستگاه‌ها موظف به اجرا شدن هستند و این موضوع در قانون کاملاً صراحت دارد. در متن آن آورده شده همه دستگاه‌های اجرایی دولتی، قوه قضاییه اعم از کادر قضایی و اداری، قوه مقننه، سازمان صدا و سیما، بانک‌ها، بیمه‌ها، نیروهای نظامی و انتظامی یعنی ارتش و سپاه، شهرداری‌ها، سازمان تامین اجتماعی، شرکت‌های وابسته به وزارت نفت مانند شرکت ملی گاز ایران و صنایع پتروشیمی، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، وزارت بهداشت و درمان، شرکت‌ها و مراکز تحت پوشش قانون کار و یا تامین اجتماعی مکلف به تبدیل وضعیت این عزیزان هستند.

پس چرا هنوز اما و اگرهایی وجود دارد؟
اجرای این موضوع بسیار در قانون صراحت دارد. اما مشاهده می‌کنیم بعضی از دستگاه‌ها مجدد سوالاتی را مطرح کردند، در صورتی که دستورالعمل اجرایی این قانون در اداره استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه که محل تامین مالی اجرای این قانون است، امروز توسط این دو دستگاه تهیه و مصوب شده است.

خوشبختانه این دستورالعمل سریع آماده شد و در دولت تصویب شد و قانونی که قالب لایحه بودجه تصویب شده و به تایید و تصویب شورای نگهبان هم رسیده و دیگر جای اما و اگر برای دستگاه‌ها وجود ندارد که بخواهند برای اجرای این قانون تعلل کنند.

با نگاهی به عملکرد برخی دستگاه‌ها در اجرای این قانون به نظر می‌رسد دارند به زور این کار را انجام می‌دهند.
من قبلاً هم گفتم، خودمان را بگذاریم در جایگاه خانواده این عزیزان. در جایگاه یک فرزند شهید، یک فرزند جانباز. آن روزی که پدران این عزیزان رفتند و از امنیت و سلامت این کشور و ارزش‌های انقلاب در سخت‌ترین و بحرانی‌ترین شرایط دفاع کردند، کسی از آنها پرسید شمایی که داری می‌روی شهید می‌شوی و یا جانباز بر می‌گردی و به اسارت دشمن در می‌آیی آیا قرارداد داشتی؟ قرار داد شما شرکتی هست یا رسمی؟ در برخی دستگاه‌ها محدودیت‌هایی برای فرزندان عزیز جامعه ایثارگری اعمال می‌کنند و آنها را اذیت می‌کنند. در بعضی از ادارات در رابطه با این موضوع کم‌لطفی شده است. به نظر من متأسفانه آن نگاه جامع را به جامعه ایثارگری نداریم.

عزیزانی که برای جنگ با فتنه بزرگ داعش رفتند هزاران کیلومتر آن طرف تر و آتش فتنه را خاموش کردند، باید یک مقدار نسبت به آنها ادای دین کنیم. آنها که رفتند و شهید شدند و یا مجروح هستند، باید با خانواده‌هایشان مهربان‌تر باشیم.

بسیاری از فراد مشمول قانون تبدیل وضعیت استخدامی مدام می‌خواهند مشکلشان را پیگیری کند. آیا خودتان هم بازخوردهایی داشتید؟
بله. برای خود من پیامک‌های زیادی آمده مبنی بر اینکه بسیاری از دستگاه‌ها با تعلل برخورد کردند، مثل وزارت نفت یا وزارت بهداشت و درمان نسبت به نیروهایی که دوران طرح را می‌گذرانند و بخشی از وزارت آموزش و پرورش مثلاً در رابطه با نیروهای نهضت سوادآموزی. عزیزان اعلام می‌کردند که قانون اجرا نشده است.

مرجعی وجود دارد که متعرضان بتوانند از دستگاه‌هایی که در اجرا تعلل می‌کنند، شکایت کنند؟
بله، اما من نسبت به عزیزان در جامعه ایثارگری این توصیه را دارم که کمی صبور باشید. قانون صریح و شفاف است اما به دلیل اینکه این دستورالعمل جدید ابلاغ شده طبیعی است که بعضی از آنها سوالاتی داشته باشند. حتماً معاونت تعاون در بنیاد شهید و همچنین اداره استخدامی که دستورالعمل را با سازمان برنامه و بودجه تهیه کرده‌اند پاسخگو هستند و من امیدوارم حداکثر ظرف دو هفته آینده با مکاتبات و ارتباط مستقیمی که بخش استخدامی بنیاد شهید با معاونت‌های منابع انسانی دستگاه‌های مختلف خواهد داشت مشکلات را برطرف می‌کند و کمک می‌کند در اجرای قانون تعللی صورت نگیرد و حقی از کسی ضایع نشود.

برخی از دستگاه‌ها نسبت به نوع قرارداد ان‌قلت‌هایی می‌آورند.
همه مشمولان ماده ۲ قانون جامع ایثارگری و بند ۳ قانون ۸۷ برنامه ششم توسعه، به صراحت مشخص شدند. نوع قراردادها هم تأکید شده است. از جمله قراردادی، پیمانی، رسمی، آزمایشی، قراردادهای انجام معین و یا شرکتی، که محل اعتبارات آن هم تعیین شده. در ۱۹ خرداد سال جاری بنا بر اجرای قانون شده و انشاالله کاملا موضوع تبدیل وضعیت انجام خواهد شد.

بنابراین مرجع شکایت داریم اما من تقاضا دارم با همین شفافیتی که ما داریم از حقوق آنها دفاع می‌کنیم، توصیه می‌کنیم صبوری کنند. دو هفته دیگر هم صبر کنند.

آیا دانشگاه آزاد هم شامل اجرا شدن این قانون می‌شود؟
دانشگاه آزاد هم به صراحت در قانون ذکر شده است.

برخی می‌گویند تنها کسانی شامل این قانون می‌شوند که تا سال ۹۹ در دستگاهی مشغول به کار شدند، آیا این تاریخ معین شده است؟
خیر هیچ کجای قانون قید زمانی ندارد و این هم از همان سوالات و ابهامات برخی از دستگاه‌هاست. هر کسی در هر تاریخی مشغول شده باشد، دستگاه مربوطه موظف به تبدیل وضعیت او هست.

آیا فرزندان ایثارگرانی که درصد جانبازی ندارند و تنها سابقه جبهه دارند هم مشمول این قانون می‌شوند؟
بله اما پیگیری آن بر عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران نیست. بنیاد شهید مسئول خدمات‌رسانی به عزیزانی است که درصد جانبازی دارند یا متعلق به خانواده شهدا هستند و یا از آزادگان عزیز هستند.

برخی می‌گویند مدارک ما کامل است و مشکلی برای تبدیل وضعیت نداریم اما دستگاه مربوطه می‌گوید ما پست سازمانی نداریم که به شما بخورد.

دستورالعملی که سازمان اداره استخدامی کشور ابلاغ کرده و دستگاه‌های مختلف موظف به اجرا هستند، در بندی از آن تاکید شده که این دستگاه‌ها پست‌های خالی شان را به سازمان اداری استخدامی کشور اعلام کنند تا اگر پستی ندارند با این سازمان مکاتبه کنند و با ایجاد پست مناسب اعتبارش هم تأمین شود.

آیا آنهایی که به اصطلاح نیروهای برون‌سپاری هستند نیز شامل این قانون می‌شوند؟
بله تمام مجموعه‌ای که تحت پوشش وزارت کار هستند شامل می‌شوند. یعنی مراکز تحت پوشش قانون کار و یا تأمین اجتماعی و قوانین خاص آنها مکلف تبدیل وضعیت هستند. قانون همانطور که گفتم صریح است اما بعضی‌ها به شکلی دنبال تفسیر قانون هستند.

کسانی که پرونده جانبازی پدرانشان در حال حاضر در کمیسیون‌های پزشکی بنیاد شهید در حال بررسی است هم می‌توانند مدارک ارائه کنند؟
خیر